Haal meer uit je hooggevoeligheid met de power van mindfulness

Dit is een gastblog van Marisa Garau. Marisa is mindfulness teacher. Naast het schrijven van bestsellers over mindfulness runt ze haar online platform Growing Mindfulness. Marisa vertelt je haar verhaal en wat mindfulness voor jou als hoogsensitief persoon kan betekenen.

HSP? Ik had er nog nooit van gehoord maar kreeg er als mindfulness teacher steeds vaker mailtjes over. HSP staat voor Hoog Sensitief Persoonlijkheid en nee, het is niet iets paranormaals wat ik aanvankelijk dacht. Pas toen ik me goed in HSP ging verdiepen, bleek dat ik zelf aan alle 16 eigenschappen voldoe — oeps! De onderkenning van hoogsensitiviteit als een type persoonlijkheid vormde voor mij eindelijk een verklaring voor mijn overgevoeligheid en de lastige issues die dit met zich had meegebracht. Dankzij mindfulness kan ik nu niet alleen goed omgaan met mijn hooggevoeligheid, maar is het inmiddels een ware verrijking van mijn leven.

De opkomst van hooggevoeligheid

HSP kwam in 1996 in de belangstelling door de Amerikaanse psychologe Elaine Aron, maar werd door Carl Jung al in het begin van de twintigste eeuw ingedeeld in zijn typologie van persoonlijkheden. In 2012 werd Susan Cain’s ‘Stil – de kracht van introvert zijn in een wereld die niet ophoudt met kletsen’ een ware bestseller. En nu merk ik dat hoogsensitiviteit opnieuw een revival doormaakt door de vele vragen die ik erover krijg van mijn klanten.

Mensen met een hoog sensitieve persoonlijkheid zijn geen aanstellers (zoals ik eerst dacht, moet ik tot mijn schaamte bekennen), maar blijken tot het introverte type te horen — moi dus 🙂 Niets om je zorgen over te maken… alleen niet zo handig in een maatschappij die extraversie tot norm verheven heeft.

Lees ook: Stress symptomen- Ontdek of jij last van stress hebt

HSP kenmerken

Amerikaanse psychologen hebben 16 karaktereigenschappen vastgesteld waaraan alle HSP-ers in meer of mindere mate voldoen:

• Je hebt een rijker gevoelsleven en je gevoelens gaan dieper
• Je bent emotioneel reactiveer dan anderen
• Je vat opmerkingen en geintjes sneller persoonlijk en negatiever op
• Je sport liever in je eentje dan in een team
• Je hebt meer tijd nodig om tot beslissingen te komen
• Je bent langer van slag als je een foute beslissing hebt genomen
• Je let veel meer op details dan anderen
• Je bent waarschijnlijk introvert (desondanks is 30% van de HSP-ers extrovert)
• Je kunt goed samenwerken omdat je analytisch bent
• Je hebt een hoger risico om een angststoornis of depressie te ontwikkelen 
• Je bent gevoelig voor harde geluiden
• Je bent gevoelig voor enge of gewelddadige films
• Je huilt makkelijker dan anderen
• Je houdt veel rekening met de gevoeligheden van anderen
• Kritiek komt hard aan, daarom probeer je dit te ontwijken
• Je kunt niet optimaal presteren in een kantoortuin maar wel in een eigen werkkamer

Een vreemd kind

Als kind al was ik anders dan mijn klasgenoten: bezorgd in plaats van onbekommerd, bedachtzaam in plaats van impulsief, serieus in plaats van speels. Ik raakte snel gekwetst en droeg kritiek jarenlang met me mee. Ik kon goed samenwerken met mijn medescholieren omdat ik als HSP-er analytisch denk, maar ik gruwde van de gymnastieklessen vanwege de teamsporten en competitiedrang.

Omdat hooggevoeligheid in de jaren zeventig en tachtig, toen ik opgroeide, niet onderkend werd door de volwassenen om mij heen, groeide ik op met het idee dat er iets goed mis was met me.

Want het was toch niet normaal dat een jonge meid niet naar de disco wilde maar liever een museum in dook, gedichten schreef in plaats van te shoppen met vriendinnen, en zich afvroeg wat de zin van het leven (en de dood) was terwijl leeftijdsgenoten met seks en drugs experimenteerden? 

Ik voelde me alsof ik op de verkeerde planeet woonde en de verkeerde taal sprak, omdat het me maar niet lukte om me jong, onbezorgd en outgoing te gedragen. Hoe meer ik probeerde mee te doen, hoe ongelukkiger ik me voelde. Waardoor ik me nog meer terugtrok in mijn eigen wereld gevuld met literatuur, poëzie en filosofische werken.

Een rol die niet paste

Later, toen ik mijn eigen reclamebureau in Amsterdam runde, kreeg ik mijn introversie redelijk goed onder controle, alhoewel ik er voor zorgde dat ik voor kleine klanten werkte en niet voor grote bedrijven. Toch speelde ik een rol: die van de coole zakenvrouw die de kaas niet van haar brood liet eten. Niet mezelf kunnen zijn (omdat dat immers niet goed genoeg was) leidde op m’n 37ste tot zo’n diepe crisis dat ik na tien succesvolle jaren uitgeput mijn bedrijf vaarwel zegde. Ondanks de burn-out en de emotionele verwarring zag ik wel in dat ik zelf de oorzaak van mijn stress was, en zo besloot ik een mindfulness-training te volgen om mijn uitgewoonde bovenkamer voor eens en voor al op orde te brengen.

De power van mindfulness

Mindfulness bleek mijn redding te zijn en heeft mij inmiddels een compleet nieuw leven gegeven — een leven zonder stress, zonder rollen, zonder angst en zonder de verwarring dat ik ‘anders’ ben en ‘normaal’ moet doen. Het heeft mij doen inzien dat ik me niet in een extravert keurslijf hoef te persen om van waarde te zijn, maar dat ik vooral mezelf moet zijn, omdat ik (zoals elk mens) per definitie goed genoeg ben.

Dankzij mindfulness kon ik mezelf opeens toestemming geven om zomaar een praatje aan te knopen met de caissière in de supermarkt, iets wat ik altijd strikt vermeden had want tja, daar zat zo’n vrouw toch helemaal niet op te wachten? Maar wat bleek? De caissière waardeerde mijn aandacht enorm en fleurde helemaal op, wow! Vrolijk zwaaiend met mijn boodschappentas liep ik terug naar huis — dit was een sensatie die ik niet eerder had gekend!

In een restaurant keek ik de gestreste ober aan, en een glimlach brak door op zijn gezicht. In het Vondelpark hoorde ik mezelf een onbekende man met een hond groeten — de arme man viel zowat achterover maar groette toen hartelijk terug.

Ik schreef mijn eerste boek over mindfulness. Over mijn gevecht met stress en hoe ik dat met mindfulness had overwonnen. Hartverwarmend waren de reacties die binnenstroomden toen mijn boek eenmaal in de winkels lag, en ik realiseerde me dat ik nu meer succes had door doodgewoon mezelf te zijn, dan toen ik me tijdens mijn reclamecarrière in allerlei bochten had gewrongen om het respect van mijn klanten te verdienen.

Lees ook Hoe mindful ben jij?

Kwaliteiten in plaats van eigenaardigheden

Mindfulness is voor mij een wondermiddel gebleken, omdat het al mijn voorheen ‘abnormale’ eigenschappen in een ander daglicht plaatste. Opeens keek ik met nieuwe ogen naar de maatschappelijke dogma’s waarmee ik was opgevoed en waarmee zoveel mede-HSP-ers worstelen. Hoezo is het niet okay dat je je afvraagt wat het menselijk bestaan eigenlijk voorstelt? Hoezo is het ‘overgevoelig’ als je je in kunt leven in andermans pijn? Hoezo moet je stressbestendig zijn en andermans drama stoïcijns over je heen laten komen? Hoezo moet je perse een team-player zijn als in je eentje werken veel betere kwaliteit oplevert?

Al die afkeurenswaardige eigenaardigheden zijn nu opeens kwaliteiten die ik inzet om anderen te helpen hun stress af te leren en zich uit opgelegde rollen te bevrijden die hen nooit hebben gepast. 

Beschouw hooggevoeligheid niet als een tekort of aandoening

Klanten die mij mailen over hun HSP en vragen hoe ze zichzelf daarvan moeten genezen, steek ik graag een hart onder de riem met mijn verhaal. HSP is geen ziekte en je hoeft jezelf niet te fixen. Natuurlijk, meedraaien in onze maatschappij is een must. Maar daarvoor hoef je jezelf niet te verloochenen en je anders voor te doen dan wie je werkelijk bent. Ik geloof dat we allemaal van waarde zijn voor onszelf en voor anderen. Als we maar authentiek zijn en vertrouwen op de wijsheid van ons eigen hart. Door de maatschappelijke afkeuring van mijn hooggevoeligheid heb ik het grootste deel van mijn leven de natuurlijke verlangens van mijn hart (vriendelijk zijn, meeleven, aandacht geven) weggestopt en mijn ratio laten overheersen, om me maar aan te passen aan de eisen van de extraverte mensen om mij heen.

Pas sinds mindfulness zie ik dat je ook als introvert van onschatbare waarde bent en anderen gelukkig kunt maken. Waarschijnlijk niet als keiharde CEO van een multinational, maar wel in een rol die bij jouw HSP past: als tuinvrouw misschien, of als coach en inspirator zoals ik, of als dierenarts, of als kunstenaar, of als stay-at-home mum die bewust veel aandacht aan haar kinderen wil besteden om hen optimaal te kunnen begrijpen en begeleiden.

Lees ook Leef je droom – Ontdek de 3 sleutels om jouw dromen te verwezenlijken

Benut je goede kanten

Iedereen heeft sterke en zwakke eigenschappen, maar mensen die bewust hun goede kanten benutten en deze inzetten voor het welzijn van anderen, voelen zich gelukkig en tevreden. Rekening houden met de gevoelens van anderen, analytisch denken, goed kunnen samenwerken, je realiseren dat je een rijk gevoelsleven hebt en oog hebben voor detail. Het zijn stuk voor stuk bijzonder mooie eigenschappen waarmee je niet jezelf, maar ook anderen kunt helpen.

Marisa schreef een uitgebreide artikel over HSP met praktische tips en inspiratie om mindful met je HSP om te gaan.